Lokalne szkody powodowane przez gryzonie - podtopienia plantacji

Szkody powodowane przez zwierzęta dotyczą zarówno lasów jak i upraw rolnych, użytków zielonych, sadów, maliniaków, plantacji roślin energetycznych itp. Wynikają one ze współistnienia ze sobą interesów właścicieli gruntów, rolników, plantatorów i zwierząt, które swoim trybem życia przyczyniają się do interakcji środowiskowych. Najbardziej odczuwalne w uprawach roślin rolniczych są szkody polegające na zgryzaniu, zjadaniu i uszkadzaniu roślin, które zdecydowanie pogarszają kondycję roślin uprawnych, zredukowana jest ich ogólna masa zielona. Mogą być także podatne na wtórne uszkodzenia powodowane przez choroby czy inne szkodniki owadzie.

 W okresie jesiennym i lutym otrzymaliśmy informacje o wzmożonej aktywności gryzoni na plantacjach roślin ozimych z terenu Dolnego Śląska i Wielkopolski. Wśród gryzoni spotykanych na plantacjach zbóż i rzepaku przede wszystkim należy wymienić myszowate (Muridae) oraz nornikowate (Microtidae). Spośród kilku gatunków wyrządzających szkody o znaczeniu gospodarczym, najczęściej spotykanymi są mysz polna, mysz zaroślowa, nornik zwyczajny oraz karczownik ziemnowodny. W zwalczaniu gryzoni w polu duże znaczenie mają takie zabiegi agrotechniczne jak wczesny zbiór oraz przestrzeganie wykonywania podorywki i głębokiej orki przedzimowej w tym: poprawna agrotechnika, płodozmian, podorywki, talerzowanie, bronowanie, spulchnianie gleby, zwalczanie chwastów, wykaszanie traw wokół plantacji, izolacja przestrzenna (od nieużytków, łąk, pastwisk, i roślin zbożowych), głęboka orka jesienna, wczesny siew i zwiększenie normy wysiewu. Poprawienie efektywności wyłapywania gryzoni przez ptaki drapieżne można osiągnąć przez ustawianie tyczek z poprzeczką (czatownie) na otwartych przestrzeniach. Czterometrowe tyczki z poprzeczką ułatwiają ptakom drapieżnym, zwłaszcza myszołowom, odpoczynek i obserwacje pól. Tyczki należy ustawiać w liczbie około 4 sztuk na hektar. W ograniczaniu liczebności gryzoni warto również uwzględnić innych naturalnych wrogów, do których należą drapieżniki takie jak: lisy, kuny i inne łasicowate, oraz wiele gatunków sów. Stworzenie w środowisku rolniczym miejsc dla ich bytowanie pozwala na naturalne ograniczenie występowania gryzoni.

W celu monitorowania zagęszczenia populacji gryzoni, można posłużyć się metodą tzw. czynnych nor. Na polu wyznacza się 3 miejsca o powierzchni 100 m2, na których liczy się wszystkie nory gryzoni. Po zliczeniu nory należy zadeptywać. Po 1-2 dniach powtórnie liczy się nory otwarte, zamieszkałe przez gryzonie. Liczbę nor otwartych należy podzielić przez 3, otrzymujemy w ten sposób średnią liczbą nor na pole. Przy liczbie 3 lub więcej nor zamieszkałych na 100 m2, zaleca się wykonanie zabiegów zwalczających. Metoda czynnych nor jest najprostszą w wykonaniu i stosunkowo dokładną, godną polecenia dla wszystkich gospodarstw. Obecnie jedynym zarejestrowanym rodentycydem jest „Ziarno Zatrute Fosforkiem Cynkowym 01 AB”. Należy pamiętać o tym, że środki ochrony roślin należy zawsze stosować zgodnie z ich etykietą.